Afgelopen zomer nam ik voor het eerst van mijn leven deel aan een zweethutceremonie. Op een prachtige, afgelegen plek midden in de Friese natuur, bij de lieve mensen van Live Your Nature. Vooraf was me verteld dat een zweethut iets heel anders is dan een dagje sauna. Klopt 😀
Het kampvuur brandt. Met twintig mensen, mannen en vrouwen van alle leeftijden, zitten we rond het vuur en kijken naar de dansende vlammen. In de vuurzee liggen de stenen die straks onze zweethut gaan verwarmen. Eerder vandaag gaven we elke steen een wens of intentie mee. Volgens een van de organisatoren, Nynke Landman, ademen we dan straks letterlijk die intenties in. ‘Overgave’, fluisterde ik toen ik de steen op de vuurplaats legde. ’Vrijheid’ hoorde ik om heen, en ‘Liefde’, ‘Moed’, ‘Plezier’.
De zweethutceremonie lijkt een nieuwe trend, maar is een eeuwenoude traditie, afkomstig van de Lakota; de oorspronkelijke bewoners van Noord-Amerika. De Indianen gebruiken de zweethut om, bijvoorbeeld na een periode van oorlogsvoering, fysiek en mentaal te ontgiften. Een zweethutceremonie wordt gezien als medicijn, die angsten, opgekropte emoties en stress losmaakt.
Naakt
Wanneer de stenen in het kampvuur letterlijk roodgloeiend heet zijn en onze hut is opgebouwd, kleden we ons om. We mogen in badkleding de zweethut in, maar naakt of met alleen een hammamdoek om kan ook. Eén voor één kruipen we achter elkaar de minuscule hut in. De hut is zo klein dat, los van het middenstuk waar de stenen komen te liggen, elke vierkante centimeter is bezet. In drie rijen zitten we achter elkaar en tegen elkaar aan. Staan kan niet, zo laag is de hut. Ik ben een beetje claustrofobisch aangelegd dus ik vraag of ik bij de ingang/uitgang van de hut mag zitten – met het idee dat als ik het echt te benauwend vind, ik snel kan vluchten – al is het maar voor het idee, spreek ik met mezelf af.
Bij een zweetceremonie komen alle elementen uit de natuur samen: het geraamte van de hut is gemaakt van hout -van wilgentakken-, stenen gaan het vuur in en geven stoom af wanneer ze met water worden afgeblust.
Om het binnen aardedonker te maken, worden er dikke stapels wollen dekens over het houten geraamte gelegd. Zo blijft de warmte binnen, maar is er genoeg zuurstof.
Demonen
Wanneer we hutjemutje in de hut zitten, worden onze roodgloeiende intentie-stenen een voor een binnengebracht. De temperatuur stijgt nu heel snel. En dan… gaan de dekens die de ingang vrijhielden omlaag. Los van wat oplichtende stenen in het midden van de hut, is het opeens aardedonker. En bloedheet. De opgieter deze sessie, Jeroen, laat de stenen sissen door er water en kruiden op te gooien. Het wordt razendsnel nog heter; het zweet druipt van mijn naakte lijf. Overal om me heen hoor ik mensen diep ademen en zuchten, maar ik zie niks. Mijn hoofd begint te malen: is dit wel goed`? Is het niet te heet? Kan mijn huid dit wel aan? Hoe lang duurt dit?
Om ons af te leiden begint Jeroen te trommelen en te zingen. Dat kalmeert me. Ik besef dat wat ik nu ervaar, voor ons allemaal geldt. We komen allemaal onze demonen tegen, hier in het gloeiendhete duister. We zien elkaar niet, maar we zijn toch verbonden. Dat maakt me rustig, in elk geval rustig genoeg om niet snel de nooduitgang te nemen.
Mantra
Vier rondes lang doorstaan we keer op keer de extreme hitte en het surrealistische aardedonker. Aan het eind van ronde vier zet Jeroen een prachtige mantra in die we al snel allemaal ongegeneerd en keihard meezingen. (< Zing vooral mee op Spotify) De hete hut gonst van onze emotioneel geladen stemmen. Ik krijg kippenvel ondanks de hitte. En dan mogen we de hut uit – eindelijk.
‘Zie dit als een wedergeboorte’, zegt Jeroen. ‘Alsof je de baarmoeder uitrolt.’ Als klamme baby’s liggen we in het gras. Iedereen in zijn eigen post-zweet-roes. Ik voel me heerlijk loom en rozig en merk hoe dicht mijn emoties aan de oppervlakte liggen. Als ik even later onder de heerlijk koude buitendouche sta, denk ik terug aan de intentie die ik mijn steen mee gaf. ‘Overgave’: dat klopt aardig met wat ik heb ervaren in de afgelopen uren. Dan biggelen er opeens tranen over mijn wangen. Ik spoel ze weg met het koele water en voel me trots, ontspannen en bevrijd, Toch nét anders dan een dagje sauna.
